[Terug naar de tekst] 

Start Omhoog Volgende  

Schema IX 6 
Aangetroffen handelwijze I:

GEDRAG BEHEERSEN, 
daartoe zo nodig conflicten winnen

[Blz. 199]

Omschrijving per element

Kernbegrippen

(1)

Interpretatie: ongewenst gedrag.
De groepsleider ziet gedrag dat onaangenaam en/of onjuist is en interpreteert dit als ongewenste eigenschap van de bewoner, voortkomend uit diens stoornis of problematiek. Hij kijkt door de bril van de regels, die hij als juist beschouwt. Gedrag dat daarvan afwijkt is onjuist. Bezien door deze bril wordt veel gedrag geïnterpreteerd als verzet. De groepsleider ziet de bewoner vanuit een functionele afstand. De bewoner is ánders dan de groepsleider.

Ongewenst gedrag, gezien vanuit regels en vanaf een afstand

(2)

Doel: gedrag beheersent conflicten winnen
De situatie, de bewoner en diens schaduwkant én zichzelf beheersen; chaos voorkomen, orde en rust behouden. Ongewenst gedrag voorkomen, reguleren en bestrijden. Conflict aangaan om het te winnen, er tegenaan gaan.

Gedrag beheersen, daartoe zo nodig conflicten winnen

(3)

Werkwijze: macht en overwicht gebruiken
Een positiekeuze als functionaris: leider en socialisator met gelegitimeerde macht. Regels die voor allen gelden. De zorg en de vrijheid is hierin vaak voorwaardelijk geregeld: 'Je mag.. als..'.
Negatief gedrag bestrijden, positief gedrag belonen en versterken. Aanspreken op gedrag vanuit de regels.
Gebieden, verbieden, waarschuwen, dreigen, straffen.
Mening geven, 'de waarheid zeggen'.
Aan / van tafel sturen, in / uit de huiskamer sturen, naar / uit eigen kamer (bed) sturen.
Lijfelijk, geestelijk en functioneel overwicht gebruiken.
Geen persoonlijk gevoel laten zien, functioneel kwaad zijn.

Als functionaris macht & overwicht gebruiken en regels hanteren

Gedrag in banen leiden

(4)

Afloop: (schijn)aanpassing of escalatie
Bewoners kunnen zich schikken, maar dit kan schijn zijn. Ze doen rustig, maar zijn 't niet. Er is een geladen rust die vaak tijdelijk is.
Het verzet kan zich herhalen en toenemen: conflicten escaleren.
Als dat gedrag geïnterpreteerd wordt als in (1), treedt een vicieuze cirkel in.
De schaduwkant kan zich nadrukkelijker manifesteren.
Er vinden omgangsbreuken plaats met het risico van een totale breuk.
De relatie wordt een strijdrelatie, waarin contact, zorg- en hulpverlening moeilijk wordt. De eigenlijke hulp- en ontwikkelingsvragen worden onzichtbaar.
Bewoners gaan ook macht gebruiken, ook t.o.v. elkaar .

Tijdelijke rust
aanpassing
schijnaanpassing
escalatie
omgangsbreuken
vicieuze cirkel
strijdrelaties

(5)

Bevinding achteraf: spanning en onmacht
Bij aanpassing: tevredenheid, maar toch spanning, onmacht en twijfel.

Tevredenheid, spanning, twijfel & onmacht

(6)

Inzichten: de interpretatie bevestigd
Inderdaad: de bewoners zijn (contact)gestoord en verhullen hun echte problemen. Reguleren blijkt noodzakelijk.

Gedrags-
interpretatie bevestigd

(7)

Zoekweg: betere beheerstechnieken
Meer menskracht, macht en overwicht verwerven.
 Meer van de stoornis te weten komen.

Betere beheerstechnieken zoeken

[Terug naar de tekst]

Start Omhoog Volgende