Start Schrijftafel Kind Leestafel Kind

Pedofilie -psychiatrische aspecten

Dr Frits Bernard, 1997

Meer dan twintig jaar geleden publiceerde ik in het Duitse vakbad SEXUAL- MEDIZIN, Medical Tribune, nummer 4, 1975, een uitgebreider verslag naar aanleiding van een door mij verricht empirisch onderzoek. In dat artikel Padophilie und Neurotizismus; Ergebnisse einer empirisch en Studie waarschuwde ik toen al voor de mogelijke gevolgen van vervolging en onderdrukking. Nu, anno 1997, de hele pedofiele gemeenschap in moeilijk vaarwater terecht is gekomen, is deze waarschuwing actueler dan ooit. Vandaar dat ik hieronder nog eens een korte samenvatting geef van de destijds door mij opgestelde thesen.

Langdurige emotionele spanningen kunnen leiden tot storingen bij de mens. Deze kunnen psycho-neurotisch en/of functioneel (psychosomatisch) van aard zijn. Zulke stoornissen worden over het algemeen als reversibel (omkeerbaar) beschouwd, dat wil zeggen als te genezen door middel van psychotherapie of door verandering in de levensomstandigheden. De geneurotiseerde mens beseft veelal dat er iets niet in orde is: hij voelt zich ongelukkig en vooral angstig. Over het algemeen gaat bij hem het contact met de werkelijkheid niet verloren, in tegenstelling tot de contactstoring van de psychoticus, die zich volledig onbewust kan zijn van de realiteit.

Indien iemand een doel (gerichtheid) heeft en hij ondervindt moeilijkheden in de verwerkelijking daarvan, dan is frustratie het gevolg. Wanneer hij in een dergelijke situatie optimaal reageert, dan doet hij dat via het probleem-oplossend gedrag. De gebruikelijke reactiewijzen worden dan vervangen door andere, die zodanig zijn aangepast dat de moeilijkheden, waarvoor het individu zich gesteld ziet, opgelost worden. Wanneer nu de drijfveren en het doel voor hem zeer belangrijk zijn, en het probleem toch niet kan worden opgelost, dan is een gevoel van ononderbroken frustratie het gevolg. Wat er dan verder gebeurt hangt af van een reeks factoren, zoals de aanleg, het incasseringsvermogen, de intelligentie en de inter-retatie van de eigen situatie. De reacties op langdurige frustraties kunnen dus verschillend van aard zijn.

We zouden het ook anders kunnen zeggen: vanuit de sociologische systeem-theorie is de mens een complex-adaptief systeem dat als zodanig doelgericht is. De mens streeft naar verschillende doelen, vooral naar het geaccepteerd worden zoals hij is en naar het ontvangen van liefde.

Indien het individu er niet in slaagt een zekere hoeveelheid liefde te ontvangen, dan raakt zijn evenwicht verstoord en ontstaat stress. Wanneer er geen oplossing gevonden wordt dan zal ziekte het gevolg kunnen zijn: er ontstaat vroeg of laat een achteruitgang in structuur.

De sociale omgeving van de mens wordt gevormd door de andere mensen die hun normen en eisen stellen. Zodoende is de houding van de sociale omgeving van doorslaggevende betekenis voor het individu. De omgeving is het, die in grote mate bepaalt in hoeverre het doelgerichte streven van het individu kan slagen. De pedofiel die een relatie zoekt is afhankelijk van de normen en regels van zijn omgeving. Die omgeving wijst pedofilie af.

Wat zijn daarvan de konsekwenties? Heel algemeen gezien hebben we hier te maken met mensen die eenvoudig uit hoofde van pedofiel-zijn in een toestand van bewuste of onbewuste chronische stress leven, en dat dit tot overspanning kan leiden. Heeft men geregeld conflicten met de maatschappij dan is dat doorlopend een psychische belasting. Bovendien speelt ook de bedreiging (threat) een rol. Het is niet ondenkbaar dat het vaak genoemde zwaard van Damocles, dat steeds boven het hoofd hangt (het doorlopend gevaar uitgestoten te worden of gearresteerd) een der belangrijkste factoren is voor de neurotisering.

In wezen gaat het in deze om de verhouding draagkracht/draaglast. Bij een geringe draagkracht zal een betrekkelijk kleine draaglast reeds tot psychische onevenwichtigheid kunnen leiden (Ergänzungsreihe). Bij een grote draagkracht zal het individu meer stress of frustraties kunnen verdragen. Indien er een wanverhouding tussen beide factoren ontstaat (= stress wordt te zwaar) dan impliceert dit klinisch chronische overspanning, die zich uitdrukt in klachten van verschillende aard, waarachter de oorzaak (overbelasting) schuilgaat. Men zou kunnen spreken van psychische spankracht, die van mens tot mens of van groep tot groep verschilt. Ook kan men hier het begrip frustratietolerantie hanteren, die van mens tot mens anders is en gedurende het individuele leven niet altijd constant blijkt te zijn.

Nu, sinds het verschijnen in 1975 .van mijn Pädophilie und Neurotizisrnus - Ergebnisse einer empirischen Studie, de omstandigheden drastisch, en haast wereldwijd, veranderd zijn, is het bovenstaande actueler dan ooit.

Wat men van de pedofiele mens heden ten dage vraagt (namelijk de aanpassing aan voor hem onmogelijke en ongewenste normen) is geen haalbare kaart zonder psychisch en/of lichamelijk uit het evenwicht te raken. Deze stelling bevat een duidelijke waarschuwing.

De destijds door mij gebruikte meetinstrumenten lieten toen bij ongeveer een derde van de onderzochte pedofielen een verschuiving zien van de scores in de richting van: neurotische labiliteit en functionele (lichamelijke) klachten. Het ware wenselijk het onderzoek nu nog eens over te doen, teneinde de bevindingen te kunnen vergelijken. Het is niet ondenkbaar dat de klachten in de komende jaren alleen maar toe zullen nemen. Met alle gevolgen van dien.

Hierbij moge opgemerkt worden dat destijds circa tweederde psychisch stabiel bleek. Sommigen waren zelfs bijzonder sthenisch.

Dr. Frits Bernard

Maart 1997

Start Schrijftafel Kind Leestafel Kind