[Terug naar de tekst] 

Vorige Volgende

Schema IX 9
De legitimatie van de drie aangetroffen handelwijzen:
Drie visies

[Blz. 202]

Handelwijze

 ↓ Opvatting
     over

Gedrag beheersen

II

Persoon ontmoeten

III

Conflict ontwijken

Mens

De rationele, beheerste mens die zich niet laat overspoelen door irrationele emoties en driften. De schaduwkant behoort ingedamd te zijn. Gedrag kan gestoord zijn; dat heeft oorzaken. 

leder mens is uniek in rijke variëteit, met een rijkdom aan innerlijke 'kleur'. leder heeft een eigen levensontwerp, eigenheid. Mensen handelen vanuit motieven: gevoelens, behoeften, wil. De mens behoort mondig te zijn. De schaduwkant hoort er bij. 

Mensen verschillen nu eenmaal. Ze hebben nu eenmaal een schaduwkant, daar doe je toch niets tegen. 

Kind

Een dubbele visie: 
- Kind is nog geen persoon, dient daartoe opgevoed te worden; moet leren zich (leeftijds)adequaat te gedragen. 
- Anderzijds een visie op 'het ideale kind'; het kind behoort zus of zo te zijn. Opvoedersgezag gelegitimeerd.  

Kind verschilt niet essentieel, alleen gradueel van volwassenen. 
Ook een kind is een persoon, zij 't een jonge. 
Help hen mondig te worden of te blijven. 
Biedt steun waar nodig, sta naast hen, niet boven hen. 

Laat kinderen kinderen zijn. Ze kunnen veel zelf oplossen en moeten dit toch zelf leren door ervaring. Laat ze experimenteren. Ze moeten tot eigen standpunten komen. 

Tehuis-
bewoners

Deze zijn wantrouwend, contactgestoord, niet relatiebereid. 
Ze hebben te weinig regels gekend; ze behoeven structuur en inzicht in problematiek om de stoornis te behandelen. 
Een 'beroepshouding' is nodig. 

Deze verschillen niet wezenlijk van andere mensen, hun maatschappelijke positie verschilt en is ongunstig, evenals hun toekomstperspectief. Ze zijn tekort gekomen aan eigenheid en hebben daarom met problemen te kampen. Ze zijn extra contactbehoeftig: behoeven een mens naast zich om zich alsnog te ontwikkelen.

Deze hebben een plek nodig, een warm nest waar ze tot rust en tot zichzelf komen en positieve ervaringen opdoen. Gun ze de tijd. Ze hebben al te veel eisen gehad, geef ze de ruimte. Ze zijn al zo vaak teleurgesteld in volwassenen; verdraag ze zoals ze zijn. 

Maatschappij

De huidige samenleving wordt geaccepteerd. Daar moet ieder in leven, dus zich eraan aanpassen. 
Bedrijfsleven en beroepsleven staan model, evenals het gezin. 

Deze is niet echt geschikt voor 'onze mensen'. Hun maatschappelijke positie en perspectief is ongunstig. Des te mondiger moeten ze zijn. Mondigheid is belangrijker dan aanpassen; ze hoeven niet aan ieders verwachting te voldoen. De maatschappij plaatst ons, groepsleiders, in een ivoren toren, maar wij komen daar uit. [*3] We staan naast de bewoners, dat is onze plek. 

Deze is hard. Bewoners moeten hun eigen weg en plek hierin zoeken; hoeven zich niet per se aan te passen. Ze komen toch 'aan de rand' terecht. 

[*3] Vgl Rispens (1979 p 16) die zegt dat "de hulpverlener, bezield van goede intenties, gericht op het mondig worden van zijn pupillen, op hun participatie aan het maatschappelijk gebeuren, gevangen zit in een institutie die een belichaming is van het maatschappelijk oordeel jegens zijn cliënten."

[Terug naar de tekst]

Vorige Volgende